Konferencja „Religie i ideologie w rosyjskiej przestrzeni imperialnej (1689–2024)”
Międzynarodowa konferencja naukowa
„Religie i ideologie w rosyjskiej przestrzeni imperialnej (1689–2024)”
“Religions and Ideologies in Russian and Soviet Imperial Space (1689–2024)”
Termin: 26–27 września 2024iwersytet Papi
Miejsce: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, ul. Bernardyńska 3 (Aula)
Organizatorzy:
-
Zespół do Badań Porównawczych nad Imperializmem Rosyjskim Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk
pod kierownictwem Pana Profesora Andrzeja Nowaka, -
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.
Konferencja kontynuuje cykl sympozjów i badań zainicjowanych w ramach projektu “Varieties and Metamorphoses of Russian Empires (333 years: 1689–2022)”, finansowanego przez Polska Akademię Nauk. W ubiegłym roku odbyły się dwie konferencje w tych ramach: “Means and ways of empires: ideologies and political practices of the Russian/Soviet/Russian states between 1689 and 2022” (Warszawa, czerwiec 2023) oraz “Spatial dimensions of Russian and Soviet Imperial Ideologies and Practices (1689–2023)” (Warszawa, grudzień 2023) z udziałem najwybitniejszych znawców tej tematyki z Czech, Estonii, Kazachstanu, Litwy, Mołdowy, Polski, Rosji, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii.
Tym razem organizatorzy pragną skupić uwagę wokół kwestii miejsca i roli religii w ideologii i strukturach imperializmów rosyjskiego oraz sowieckiego.
- Prawosławie jako religia panująca i jedno ze źródeł ideologii imperium Romanowów, ale także jego zmieniające się położenie oraz wykorzystywanie przez polityczne władze w czasach sowieckich i w Rosji Putina.
- Sytuacja innych wyznań chrześcijańskich, jak również pozycja innych religii w systemach imperium od 1689 do 1924 roku.
- Nowe ideologie jako swoiste „religie” rosyjskiego imperializmu: od bolszewickiego „mesjanizmu” i antybolszewickiego eurazjanizmu do aktualnych ich wariantów w Rosji początku XXI wieku.
Koordynacji działań związanych z organizacją konferencji podjęli się:
-
dr Adam Danilczyk, sekretarz Zespołu do Badań Porównawczych nad Imperializmem Rosyjskim Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk,
-
dr Paweł Krokosz, pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
PROGRAM KONFERENCJI
| 26 IX 2024 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, ul. Bernardyńska 3, Aula |
|
| 9:30–10:00 | OTWARCIE KONFERENCJI ks. Robert Tyrała, rektor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie Andrzej Nowak (Uniwersytet Jagielloński/Instytut Historii PAN), kierownik projektu Maciej Janowski, dyrektor Instytutu Historii PAN |
| 10:00–11:40 | PANEL I |
| Endre Sashalmi (University of Pécs) The “Integrity of State” (tselost’/tselostnost’ gosudarstva) as a Perennial Feature of Russian Imperial Thought From Peter I to Putin, and Its Religious Core |
|
| Ricarda Vulpius (University of Münster) Disguised Russification Policy: State Missionary Policy in the 18th Century |
|
| Łarisa Arżakowa (Rossijskaja akadiemija nauk, Moskwa) Rieligioznaja idienticznostʹ w kontiekstie woobrażajemoj (konstruirujemoj) w «Żywopisnoj Rossii» impierskoj idienticznosti |
|
| 11:40–12:00 | PRZERWA |
| 11:40–12:00 | PANEL II |
| Olga Bertelsen (Tiffin University) Russian Active Measures in the Religious Realm |
|
| Jade McGlynn (Dept. of War Studies, King’s College London) Inverted Empire and Colonial Exceptionalism: Russian Victimhood in Self-conceptualisation of Empire Since 1991 |
|
| Maciej Pieczyński (Uniwersytet Szczeciński) Prawosławny stalinizm. Religijny kult „czerwonego cara” we współczesnej publicystyce i literaturze rosyjskiej |
|
| 13:30–14:30 | OBIAD |
| 14:30–16:30 | PANEL III |
| Wiaczesław Stanisławski (Narodowa Akademia Nauk Ukrainy, Kijów) Hetman Iwan Samojłowycz i zmiana podporządkowania Metropolii Kijowskiej: aspekt polityczny |
|
| Tomasz Szwaciński (Biblioteka Narodowa w Warszawie) Wymuszona przez Rosję nominacja Jerzego Konisskiego na prawosławne biskupstwo mohylewskie w 1755 r. |
|
| ks. Jan Szczepaniak (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie) Stan diecezji kijowskiej obrządku łacińskiego przed likwidacją w 1795 r. |
|
| o. Paweł Zając (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Rosyjska dyplomacja i Kościół rzymskokatolicki w Rzeczypospolitej w latach 1776–1788 |
|
| 16:30–16:50 | PRZERWA |
| 16:50–18:50 | PANEL IV |
| Norbert Morawiec (Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie) Duchowny, urzędnik, czy intelektualista? Polityczno-społeczno-kulturowa rola „uczonego mnicha” w konstruowaniu państwowości rosyjsko-prawosławnej |
|
| Henryk Głębocki (Uniwersytet Jagielloński) Czy nie prawosławny może być Rosjaninem? Koncepcje nacjonalizmu etniczno-religijnego Iwana Aksakowa |
|
| Paweł Krokosz (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie) Wykorzystanie religii w propagandzie wojskowej w Imperium Rosyjskim w XVIII w. |
|
| Andrzej Szabaciuk (Katolicki Uniwersytet Lubelski) Rosyjska Cerkiew prawosławna wobec kwestii rusyfikacji Królestwa Polskiego w latach 1863–1915 |
|
| 19:00 | KOLACJA |
| 27 IX 2024 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, ul. Bernardyńska 3, Aula |
|
| 9:30–11:30 | PANEL V |
| Anna Barańska (Katolicki Uniwersytet Lubelski) „Dziwny konkordat” z 1847 r. |
|
| Martyna Deszczyńska (Biblioteka Narodowa w Warszawie) „Wyłom w szańcu” – czyli o konwersjach warszawskich katolików na prawosławie w połowie XIX w. w świetle akt archidiecezjalnych |
|
| s. Tereza Obolevich (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie) Rosyjska filozofia religijna: źródła i podstawowe założenia |
|
| Irena Wodzianowska (Katolicki Uniwersytet Lubelski) O. Eliasz Andruszkiewicz i towarzysze zesłania. Polityka caratu wobec bazylianów |
|
| 11:30–11:50 | PRZERWA |
| 11:50–13:50 | PANEL VI |
| Stanisław Wiech (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) Walka Cesarstwa Rosyjskiego z Kościołem i duchowieństwem katolickim w świetle okólników wileńskich generałów-gubernatorów (1863–1905) |
|
| Marek Hałaburda (Uniwersytet Ignatianum w Krakowie) Neounia na Polesiu (1925–1939) |
|
| Grzegorz Pełczyński (Uniwersytet Wrocławski) Sytuacja ewangelicznych chrześcijan i baptystów w przedrewolucyjnej Rosji |
|
| Matteo Piccin (Uniwersytet Warszawski) „Dla dobra naszej ojczyzny w Kraju Nadwiślańskim”: pomniki architektury sakralnej i święta prawosławne jako czynniki rosyjskiej narracji narodowotwórczej i imperialnej w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w. |
|
| Łukasz Kożuchowski Odgórny antyklerykalizm? Jak władze imperialne zarządzały konfliktami wierni-duchowni na wsi Królestwa Polskiego po ukazie tolerancyjnym 1905 roku |
|
| 13:50–14:50 | OBIAD |
| 14:50–16:50 | PANEL VII |
| Joachim Diec (Uniwersytet Jagielloński) Mocarstwowość jako imperatyw kategoryczny ideologii Klubu Izborskiego |
|
| Serhii Shumylo (The International Institute of the Athonite Legacy/National Academy of Sciences of Ukraine, Kyiv) On the New Quasi-religious Ideology of the “Russian World” Promoted by the Moscow Patriarch Kirill Gundyaev to Justify the Russian Federation’s Expansion Into the Former Space of the USSR and the Russian Empire |
|
| Renata Król-Mazur (Uniwersytet Jagielloński) Gruziński Apostolski Autokefaliczny Kościół Prawosławny jako narzędzie wpływów rosyjskich w Gruzji w XXI w. |
|
| Marcin Rzepka (Uniwersytet Jagielloński) Muzułmańska kultura pamięci i nowy typ muzułmanina w Federacji Rosyjskiej |
|
| 16:50–17:10 | PODSUMOWANIE OBRAD KONFERENCJI |
| 17:10 | POCZĘSTUNEK DLA UCZESTNIKÓW |
